اضطراب جدایی: علل، علائم و راه‌های مقابله
اضطراب جدایی (Separation Anxiety) یک اختلال روانی است که معمولاً در کودکان مشاهده می‌شود، اما می‌تواند در نوجوانان و بزرگسالان نیز بروز کند. این اختلال با ترس شدید و غیرمنطقی از جدا شدن از افراد یا مکان‌هایی که فرد به آنها دلبستگی عاطفی دارد، همراه است. در این مقاله به بررسی جامع علل، علائم و راه‌های مقابله با اضطراب جدایی می‌پردازیم و منابع علمی معتبر را نیز معرفی می‌کنیم.
1. بسط محتوا: اضطراب جدایی چیست؟
اضطراب جدایی به عنوان یک اختلال اضطرابی شناخته می‌شود که در آن فرد از جدا شدن از افراد یا مکان‌های مهم زندگی خود احساس ترس و ناراحتی شدید می‌کند. این اختلال می‌تواند در مراحل مختلف زندگی رخ دهد، اما بیشتر در کودکان ۸ تا ۱۴ ماهه مشاهده می‌شود. در برخی موارد، این اضطراب تا بزرگسالی ادامه می‌یابد و می‌تواند عملکرد روزانه فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
علل اضطراب جدایی
- دلبستگی عاطفی: کودکان به مراقبان اصلی خود (معمولاً والدین) وابستگی شدیدی دارند. این وابستگی طبیعی است، اما در برخی موارد به اضطراب جدایی تبدیل می‌شود.
- تغییرات محیطی: تغییراتی مانند شروع مدرسه، نقل مکان به خانه جدید یا تغییر در روال روزانه می‌تواند اضطراب جدایی را تشدید کند.
- عوامل ژنتیکی: سابقه خانوادگی اضطراب یا اختلالات روانی می‌تواند احتمال ابتلا به اضطراب جدایی را افزایش دهد.
- استرس یا ضربه روحی: تجربیات استرس‌زا مانند از دست دادن یکی از عزیزان، طلاق والدین یا تغییرات ناگهانی در زندگی می‌تواند باعث بروز اضطراب جدایی شود.
علائم اضطراب جدایی
- علائم جسمانی: سردرد، دل درد، حالت تهوع، استفراغ یا تپش قلب.
- علائم عاطفی: ترس شدید از تنها ماندن، نگرانی بیش از حد در مورد از دست دادن عزیزان یا وقوع اتفاقات ناگوار.
- علائم رفتاری: امتناع از رفتن به مدرسه یا مهدکودک، چسبیدن به مراقبان، مشکل در خوابیدن بدون حضور مراقب یا کابوس‌های مکرر درباره جدایی.
راه‌های مقابله با اضطراب جدایی
1. ایجاد روال منظم: داشتن برنامه‌های روزانه ثابت به کاهش اضطراب کمک می‌کند. کودکان و بزرگسالان با دانستن اینکه چه اتفاقی قرار است رخ دهد، احساس امنیت بیشتری می‌کنند.
2. تقویت اعتماد به نفس: تشویق کودک به انجام فعالیت‌های مستقل و تحسین موفقیت‌های کوچک او می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند.
3. آماده‌سازی برای جدایی: صحبت کردن در مورد جدایی‌های کوتاه‌مدت و بازگشت به خانه به کاهش ترس کمک می‌کند.
4. استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی: تمرین تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند.
5. درمان حرفه‌ای: در موارد شدید، مراجعه به روانشناس یا روانپزشک برای دریافت درمان‌های شناختی-رفتاری (CBT) یا داروهای مناسب توصیه می‌شود.َ
